Open beenwonden

Een Ulcus Cruris is een slecht genezende wond (zweer) aan het onderbeen. Het is meestal een complexe, terugkomende aandoening op basis van een (bloed)circulatiestoornis. De oorzaken van een Ulcus Cruris kunnen zowel arterieel (10-15%) als veneus (70%- 80%) zijn (of een combinatie hier van). Overige oorzaken kunnen onder andere zijn: infectie, maligniteit (gezwel) of door bestraling. Allereerst is het belangrijk om de diagnose te stellen. Dit is bepalend voor de verdere behandeling. Zo mag bijvoorbeeld bij arterieel vaatlijden (bijna) nooit compressietherapie plaatsvinden. Dit omdat bij arteriële problemen de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen belemmerd wordt. Bij compressietherapie wordt dit nog meer belemmerd.

Verschijnselen en behandelingen

Verschijnselen Veneus Ulcus Cruris
Bij een veneus Ulcus Cruris is de terugvoer van het bloed uit de benen naar het hart gestoord. Hierdoor treedt er, door het ontstaan van een hoge druk in de venen, vocht uit de vaten waardoor pitting oedeem (onderhuidse vochtophoping) ontstaat. Uiteindelijk kan het vocht zich door de huid naar buiten werken en ontstaat er een Ulcus/zweer. Dit ulcus manifesteert zich vaak rond de enkel en het gebied tussen enkel en het begin van de kuitspier, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant van het been.

Behandeling veneus Ulcus Cruris
Zolang er oedeem in het been aanwezig is, zal de ulcus niet genezen.

  • Oedeemreductie kan plaatsvinden door middel van ambulante compressie therapie (A.C.T.)
  • De wondbehandeling vindt plaats volgens de landelijke richtlijnen Instructiefilm ACT zwachtelen met korte rek zwachtels (gemaakt in samenwerking met afdeling dermatologie van Renier de Graaf).

Verschijnselen arterieel Ulcus Cruris
Een arterieel Ulcus Cruris ontstaat wanneer er vernauwingen van de aanvoerende bloedvaten zijn. Doordat de weefsels te weinig zuurstof en voedingsstoffen krijgen ontstaat erweefselversterf. De wond kan niet of zeer moeizaam genezen.Dit Ulcus Cruris vinden we meestal op plaatsen die van nature minder goed doorbloed zijn, zoals de buitenste voetrand, de voetrug, het achillesgebied en het scheenbeen.

Behandeling arterieel Ulcus Cruris

  • Zolang de vernauwing blijft bestaan kan het ulcus niet of nauwelijks genezen. Deze vernauwing kan veelal door middel van een Dotter of laserbehandeling worden behandeld, een eventuele operatieve behandeling kan noodzakelijk zijn. Tot aan deze behandeling is het belangrijk om een wondinfectie te voorkomen en necrose droog te laten of in te drogen.
  • Niet zwachtelen, tenzij anders geïndiceerd door de behandelend arts.
  • Wanneer er sprake is van een wond deze behandelen volgens protocol.

Behandeling

Om de wond zo goed mogelijk te behandelen is een juiste anamnese en rapportage over het verloop van de wondgenezing van belang, belangrijke aspecten hierbij zijn:

  • Anamnese volgens ALTIS: Aard van de wond, Locatie, Tijd en tijdsbeloop, Intensiteit van de wond en Samenhang.
  • Rapportage via TIME: Tisseu, Infection, Moister, Edge
  • Doel wondwondbehandeling
  • Wijze van wond reinigen
  • Benodigde wondverzorgingsproducten
  • Wijze van wondbehandeling
  • Frequentie van verbandwisselingen

De belangrijkste factor bij een preventieve therapie is het wegnemen van de druk- en schuifkrachten. Dit kan door het toepassen van wisselhouding en vrij leggen van bijvoorbeeld de hielen of de cliënt actief te mobiliseren. Het is daarbij ook van belang om te beoordelen of andere preventieve en/of curatieve hulpmiddelen noodzakelijk zijn. Denk hierbij aan speciale zitkussens, matrassen, en andere druk verlagende materialen.